Varis Hastalıkları ve Tedavisi

Varis Nedir? 

Varis, cildin altındaki toplardamar genişlemeleri olarak tanımlanır. Derinin hemen altında mavi renkli, genişlemiş ve bükülmüş bir şekilde görülen varis, ilk dönemlerde genellikle estetik bakımından rahatsızlık yaratır ancak daha sonraki süreçte ağrıya sebep olabilir. 

Damarların genişlemesi, vücutta şişliklerin görülmesine yol açar. Fakat varis bulgularının artmasıyla büyük damar paketleri ve damar çatlamaları dahi görülebilmektedir. Varisler, erkeklere nazaran kadınlarda daha yaygın olarak görülen bir rahatsızlık olmakla beraber, yaşın ilerlemesiyle bu rahatsızlığın görülme sıklığı da buna paralel bir şekilde artış gösterir. 

Varis Neden Olur? Varis Oluşumuna Neden Olan Faktörler

Toplardamar kapakçığında yetmezlik oluşmasıyla, kan devamlı olarak geriye çekilir ve göllenir. Bundan dolayı damarda basınç artışı ve şişlik meydana gelir. Zaman geçtikçe bu genişleme artmaya devam eder ve kıvrılmalar oluşur. 

Varis oluşumunda etkili olabilecek bazı faktörleri ise şu şekilde sıralayabiliriz:

• Hamilelik,
• Şişmanlık, 
• Uzun süre ayakta kalmak, 
• Yaptığınız meslekten kaynaklı bazı durumlar, 
• Kadın olmak (Kadınlar, erkeklere oranla daha sık bu rahatsızlığı yaşarlar),
• Genetik faktörler,
• Doğum kontrol hapları,
• Hormon tedavileri, 
• Dar giysiler giymek, 
• Kabızlık,
• İlerleyen yaş. 

Varis Belirtileri Nelerdir?

Varis, etkilediği bireylerde bazı belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Bacaklarda mavi/mor şişlikler
• Ağrı
• Bacak bölgesinde şişlik
• Bacaklarda uyuşukluk
• Bacaklarda ağırlık hissi
• Kaşıntı

Varis Çeşitleri Nelerdir? Varis Tipleri

Toplardamarda meydana gelen kapak hasarları ile birlikte aşağı yönlü basınçlı kan akımı (Venöz Yetmezlik), farklı boyutlarda varislere yol açabilir. Bazı bilimsel makalelerde farklı varis sınıflandırmaları mevcuttur. Ancak genel olarak üç varis tipinin varlığından söz edebiliriz. Bunlar;

• Kılcal Damar Varisleri (Telenjiektazi):  Deride kabarıklığa yol açmayan, çapları 1-2 mm’den küçük ve kırmızı-mor renkte olan bu varisler, ekseriyetle kılcal damar çatlaması sonucu ortaya çıkar. Görünüş olarak örümcek ağını andıran bu varis tipine, hamile ve hormon kullanan genç kadınlarda yaygın olarak rastlanır. 

• Retiküler Varisler: Deride hafif kabarık olarak görülen mavi renkli bu varis tipi, genellikle diz arkası ve ayak bileği çevresinde kendini gösterir. 

• Büyük Toplardamar Varisleri: Deride oldukça kabarık görünmekle beraber yeşilimsi bir renge sahip olan bu varis tipi, çap bakımından 4-15 mm arasında değişir. Varis belirtilerinin tamamını taşıyan büyük toplardamar varisleri, bacak bölgesindeki safen ven adı verilen büyük toplardamar yetmezliği sonucunda meydana gelir. 

Varisler Sorun Oluşturur Mu? 

Varis, ilk dönemlerde bireyleri görüntü olarak rahatsız eder. Ancak daha sonraki dönemlerde bacak bölgesinde şiddetli ağrı ve toplardamarda iltihaplanma gibi sonuçlara yol açabilir. Hatta varisin yırtılıp kanaması ve varis içinde pıhtı oluşmasıyla beraber akciğerlere pıhtı atması gibi sıkıntılar da söz konusu olabilmektedir.

Varis Oluşumu Nasıl Engellenir?

Varis oluşumunu engellemek için yaşam tarzınızda birtakım değişiklikler yapabilirsiniz. Size bu konuda faydası olabilecek durumları kabaca şu şekilde sıralayabiliriz:

• Düzenli olarak egzersiz yapmak (koşu, tempolu yürüyüş, yüzme)
• Uzun süre ayakta durmaktan kaçınmak
• Yine benzer şekilde uzun süre oturmaktan kaçınmak
• Fazla kilonuz varsa, bu fazla kilolardan kurtulmak
• Uzunca bir süre bacak bacak üstüne atarak oturmamak
• Çok dar giysiler giymekten olabildiğince kaçınmak
• Topuklu ayakkabılardan ziyade rahat edebileceğiniz ayakkabılar giymek 
• İçeriğinde yüksek lif bulunan besinler tüketerek kabızlıktan kaçınmak 
• Uzun süre ayakta durmak zorunda kaldıysanız, rahatlamanız açısından bir süre bacakları havaya kaldırarak dinlenmek
• Varis bölgesinden ziyade bacağın diğer bölümlerine masaj yapmak 
• Uzun süre oturmanız gereken durumlarda, ara sıra ayağa kalkıp dolaşmak ve hareket etmek 
• Son olarak, varis çorabı kullanabilirsiniz.

Varis Tedavisi Nasıl Yapılır?

Varis tedavisinde en geleneksel metot, varisli damarın çıkarılmasıdır. Lakin bu tedavi yöntemi zahmetli olmakla beraber iyileşme sürecinde de uzamaya neden olur. Bu yöntemin haricinde Damar Skleroterapisi, bir başka tedavi yöntemi olarak öne çıkmaktadır. Ancak bu tedavi yönteminde de varisin nüksetme olasılığı vardır.

Başka bir tedavi yöntemi olan lazerle varis tedavisinde, damar içine bir katater yerleştirilir ve varisli damar lazer ışını yardımıyla yakılır. Diğer bir varis tedavi metodu olan Radyofrekans yönteminde ise yine kateter kullanımı söz konusudur. Bu yöntemde kateter aracılığıyla varisli damara radyo dalgaları gönderilir. Bu aşamada oluşan ısı, varisli damarı yakar. Bahsi geçen tedavi yöntemleri esnasında lokal anesteziye başvurulduğunu belirtmekte fayda vardır. Ayrıca hastaların, bu tedavi yöntemlerinden hemen sonra taburcu olmaları mümkündür.

Prof. Dr. Murat KADAN
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzman